Κουρκουμάς (κιτρινόριζα), ο βασιλιάς των φαρμακευτικών βοτάνων

Ο κουρκουμάς ή κιτρινόριζα (Turmeric) έχει τόσες πολλές ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό, που χαρακτηρίζεται «βόμβα υγείας» και «βασιλιάς των φαρμακευτικών βοτάνων της Ανατολής!».

Ο κουρκουμάς ή κιτρινόριζα (Turmeric), με επιστημονική ονομασία Curcuma longa (Κουρκούμη η μακρά) ή Curcuma domestica (Κουρκούμη η οικιακή), είναι ένα ριζωματοειδές πολυετές φυτό, που ανήκει στην οικογένεια των Ζιγγιβεροειδών (Zingiberaceae). Με προέλευση από τη Νότιο Ασία (και συγκεκριμένα την Ινδονησία) και κύριο συστατικό του την κουρκουμίνη έχει τόσες πολλές ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισμό, που χαρακτηρίζεται «βόμβα υγείας» και «βασιλιάς των φαρμακευτικών βοτάνων της Ανατολής!».

Πολλαπλές ιδιότητες

Ο κουρκουμάς περιέχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες, δρα καταπραϋντικά στον πόνο και ασκεί αντιφλεγμονώδη δράση. H κουρκουμίνη, η φυσική χρωστική του ουσία που χρησιμοποιείται και στην παρασκευή του κάρυ, έχει την ιδιότητα να αναστέλλει τις φλεγμονώδεις αποκρίσεις του οργανισμού. Η κουρκουμίνη είναι η φυσική φαινόλη (ισχυρό αντιοξειδωτικό) που δίνει στον κουρκουμά και το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα του. Μελέτες απέδειξαν ότι η κουρκουμίνη είναι ικανή να μειώσει τις τιμές των φλεγμονωδών δεικτών, όπως η ιντερλευκίνη και η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP). Aυτό πρακτικά σημαίνει ότι η κουρκουμίνη μπορεί να βοηθήσει σε ένα ευρύ φάσμα από οξείες και χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως βακτηριακές, ιικές, μυκητιακές, ρευματικές και άλλες φλεγμονώδεις ασθένειες. Επιπλέον, αν σκεφθεί κανείς ότι τα αυξημένα επίπεδα της CRP σχετίζονται με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη, υπέρτασης και καρδιαγγειακής νόσου, η συστηματική κατανάλωση κουρκουμίνης από ανθρώπους με αυξημένη CRP μπορεί να προλάβει την εμφάνιση αυτών των προβλημάτων υγείας. Επίσης, μελέτη, έδειξε σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας.

Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη συμπεριέλαβε 107 ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γονάτου, εκ των οποίων οι μισοί λάμβαναν 2 γραμμάρια κουρκουμά ημερησίως και οι άλλοι μισοί 800mg από γνωστό αντιφλεγμονώδες φάρμακο. Έπειτα από 6 εβδομάδες και οι δύο ομάδες εμφάνισαν αντίστοιχη βελτίωση της λειτουργίας του γονάτου, ενώ είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι εκείνοι που έλαβαν τον κουρκουμά ανέφεραν μεγαλύτερη μείωση του πόνου κατά το ανέβασμα σκάλας από εκείνους που έλαβαν το αντιφλεγμονώδες φάρμακο.

Από άλλες μελέτες έχει φανεί ότι η κουρκουμίνη μειώνει τη χοληστερόλη, εμποδίζει τη συγκολλητικότητα των αιμοπεταλίων (που οδηγεί σε θρόμβους), προστατεύει το ήπαρ από τις τοξίνες και ενισχύει την άμυνα του στομάχου κατά των οξέων. Όταν προστεθεί σε πιάτα με όσπρια και ρύζι, ο κουρκουμάς μειώνει τα αέρια και το φούσκωμα και βελτιώνει την πέψη. Είναι επίσης χολαγωγός, διεγείρει δηλαδή την παραγωγή χολής στο ήπαρ και την έκκρισή της από τη χοληδόχο κύστη. Έτσι, βελτιώνει την ικανότητα του οργανισμού να διασπά τα λίπη. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Γερμανία το συμπλήρωμα του κουρκουμά συνταγογραφείται για την αντιμετώπιση προβλημάτων του γαστρεντερικού σωλήνα, ενώ έχει μακρά ιστορία χρήσης στην κινεζική και ινδική Ιατρική στην αντιμετώπιση γαστρεντερικών προβλημάτων.

Η αντιφλεγμονώδης δράση του κουρκουμά στους βλεννογόνους και οι σπασμολυτικές του ιδιότητες, τον καθιστούν χρήσιμο σε πάσχοντες από Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, κολίτιδα, νόσο του Crohn και διάρροια. Eπίσης, φαίνεται ότι μειώνει τις πιθανότητες υποτροπής σε ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα. Μπορεί τέλος να χρησιμοποιηθεί μετά τη λήψη αντιβίωσης, μαζί με προβιοτικά, για τη βελτίωση της χλωρίδας του εντέρου.

Ο κουρκουμάς μπορεί επίσης να μειώσει την πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτη, σύμφωνα με έρευνα από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Βελτιώνει τον έλεγχο της γλυκόζης και αυξάνει την επίδραση των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του διαβήτη (γι’ αυτό η χρήση του από άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την πάθηση θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και σίγουρα αφού συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό σας).

Ένα μειονέκτημα του κουρκουμά ως μπαχαρικού και ως συμπληρώματος διατροφής σε σκόνη, στην παραδοσιακή του δηλαδή μορφή, είναι ότι δεν απορροφάται εύκολα από τον οργανισμό. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες γύρω από την κουρκουμίνη έδειξαν ότι η δύσκολη διαλυτότητά της στο νερό και συνεπώς στο αίμα είναι πιθανόν η αιτία. Το μειονέκτημα αυτό έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τη χαμηλή απορρόφησή της αλλά και τη γρήγορη αποβολή της από τον οργανισμό. Aυτό είναι μία ακόμα ένδειξη ότι ο οργανισμός δεν προλαβαίνει να αξιοποιήσει τις ευεργετικές ιδιότητες της κουρκουμίνης. Έτσι πλέον έχουμε τον σχεδιασμό νέων σύγχρονων συμπληρωμάτων διατροφής, όπου η κουρκουμίνη είναι «αγκαλιασμένη» από ειδικά υδατοδιαλυτά μόρια, τα μικύλλια.

Τα μικύλλια «μιμούνται» τη φυσική διαδικασία απορρόφησης των λιποδιαλυτών ουσιών στο σώμα (όπως είναι ο κουρκουμάς) και λόγω της υδατοδιαλυτής τους μορφής, οδηγούν την κουρκουμίνη, 6 φορές ταχύτερα στο αίμα. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνονται πολύ υψηλότερες συγκεντρώσεις της στον οργανισμό (οπότε και γίνεται πιο δραστική), αλλά και 185 φορές καλύτερη απορροφησιμότητα από αυτήν της απλής κουρκουμίνης, ακόμη κι όταν αυτή συνοδεύεται από πιπερίνη.