Τα τελευταία χρόνια, τα συμπληρώματα διατροφής, και πιο συγκεκριμένα οι πολυβιταμίνες έχουν εισβάλει στην καθημερινότητά μας. Στο εμπόριο υπάρχουν πολλές εταιρείες συμπληρωμάτων που προσφέρουν πολυβιταμίνες ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ανθρώπου (φύλο, ηλικία, φυσική κατάσταση, κ.λπ.). Eίναι διαθέσιμες σε διάφορες μορφές (χάπι, αναβράζον δισκίο) και υπάρχουν για διάφορες επιλογές, όπως για παραπάνω ενέργεια, ρύθμιση βάρους, οστική υγεία και προστασία ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτές οι πολυβιταμίνες συνήθως περιέχουν κάποια πρόσθετα στοιχεία (π.χ. ginseng, ΜSM, εχινάκια, κ.λπ.).
Κάποιες ομάδες ατόμων απαιτούν ειδικά συμπληρώματα για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί συμπληρωματική χορήγηση πολυβιταμινούχου σκεύασματος, αν δεν λαμβάνονται σε επαρκείς ποσότητες οι βιταμίνες ή τα ιχνοστοιχεία από τηv διατροφή.
Άτομα άνω των 50 ετών είναι καλό να καταναλώνουν πολυβιταμίνη που να περιέχει πάνω από 2,4μg βιταμίνης Β12 ώστε ν' αποφευχθούν διάφορες παθήσεις (π.χ. ατροφική γαστρίτιδα). H βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για τη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και την εξασφάλιση της κανονικής λειτουργίας των νεύρων. H βιταμίνη D, που είναι σημαντική για την υγεία των οστών, βρίσκεται σε έλλειψη σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Eνήλικοι άνω των 50 ετών θα πρέπει να λαμβάνουν καθημερινά 15μg (600IU) βιταμίνης D, ενώ οι ενήλικοι κάτω των 50 ετών μπορούν να λαμβάνουν 10μg (400IU).
Ανάλογα την ηλικία, οι απαιτήσεις σε μαγνήσιο κυμαίνονται γύρω στα 400-410mg. Οι άνδρες χρειάζονται περισσότερο μαγνήσιο από τις γυναίκες. Καλό θα είναι το πολυβιταμινούχο σκεύασμα να περιέχει 50-100mg μαγνησίου.
Οι γυναίκες σε εμμηνόπαυση καλό είναι να επιλέξουν ένα συμπλήρωμα βιταμινών και ιχνοστοιχείων που να περιέχει ελάχιστη έως μηδενική ποσότητα σιδήρου, ώστε ν' αποφευχθεί πιθανή υπερφόρτωση σιδήρου. Σε περίπτωση εγκυμοσύνης, οι γυναίκες μπορούν να λαμβάνουν πολυβιταμινούχο σκεύασμα που να περιέχει 400-1000 μg (0.4-10mg) φυλλικού οξέος για να βοηθήσει στην πρόληψη ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα. Είναι σημαντικό η γυναίκα που σχεδιάζει να μείνει έγκυος να ξεκινήσει τη λήψη συμπληρώματος διατροφής, και ειδικά φυλλικού οξέως πριν την αρχή της εγκυμοσύνης. Επίσης, η ανάγκη για αύξηση σε φυλλικό οξύ είναι υψηλή και για τις θηλάζουσες γυναίκες.
Oι εγκυμονούσες θα πρέπει να λαμβάνουν σίδηρο περίπου 16-20 mg. Περίπου ίδια ποσότητα (15mg) θα πρέπει να είναι η πρόσληψη σιδήρου απο πολυβιταμίνη στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρήσης. Mπορεί να χρειαστεί επιπλέον συμπλήρωμα ασβεστίου (οι περισσότερες πολυβιταμίνες περιέχουν μικρές ποσότητες, γύρω 150-400 mg), εάν δεν καταναλώνονται σε επαρκείς ποσότητες γαλακτοκομικά προϊόντα ή εμπλουτισμένα σε ασβέστιο προϊόντα.
Κάποιες παθήσεις, όπως για παράδειγμα η οστεοπόρωση, η αναιμία, οι λοιμώξεις ή οι μετεγχειρητικές καταστάσεις είναι πιθανό να απαιτούν τη χορήγηση πολυβιταμινών. Από την άλλη, οι πολυβιταμίνες δεν συνιστώνται για την πρόληψη χρόνιων ασθενειών. Η [N1] ισσοροπημένη διατροφή (που περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, ξηρούς καρπούς) σε θρεπτικά συστατικά είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί καλή υγεία στον οργανισμό.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι πολυβιταμίνες δεν προσδίδουν ενέργεια. Μέσω των μακροθρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα προσλαμβάνεται ενέργεια, και οι βιταμίνες βοηθούν στην μετατροπή ενέργειας από τα θρεπτικά συστατικά (υδατ/κες, λίπη, πρωτεϊνες) των τροφίμων.
Μεγάλες ποσότητες πολυβιταμινών μπορεί να είναι επικίνδυνες για την υγεία. Για παράδειγμα, η βιταμίνη C σε ποσότητα άνω των 3000mg μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικά προβλήματα και διάρροια. Επσης, τα υψηλά ποσά βιταμινών Α, D, Β6, νιασίνης, σεληνίου, σιδήρου, φθορίου και ασβεστίου είναι τοξικά. Θα πρέπει να τηρείται η δόση σύστασης που αναγράφεται στην πολυβιταμίνη.
Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην ταυτόχρονη λήψη πολυβιταμινών και φαρμάκων καθώς είναι πιθανό να οδηγήσει σε βλαβερές συνέπειες για την υγεία. Συζητήστε με τον διαιτολόγο και τον ιατρό σας τις ιδιαίτερες διατροφικές ανάγκες σας πριν ξεκινήσετε τη λήψη κάποιου συμπληρώματος πολυβιταμίνης.
