Τα βρέφη και οι κολικοί

Οι κολικοί στα βρέφη δεν είναι πλήρως κατανοητοί στους επιστήμονες και επηρεάζουν το 30% των βρεφών. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι το έντονο κλάμα του βρέφους. Πολλές μελέτες έχουν γίνει και διάφοροι χαρακτηρισμοί έχουν δοθεί στους κολικούς.

Ο χαρακτηρισμός που είναι κοινώς αποδεκτός είναι «ο κανόνας των 3», από τον Wessel, σύμφωνα με τον οποίο κολικούς θεωρείται ότι έχει ένα υγιές βρέφος ηλικίας 2 εβδομάδων έως 4 μηνών που κλαίει για τουλάχιστον 3 ώρες την ημέρα, το λιγότερο για 3 ημέρες συνεχόμενες σε διάρκεια τουλάχιστον 3 εβδομάδων. Άλλα κριτήρια για τους κολικούς του βρέφους είναι το πολύ έντονο κλάμα για πολλές ώρες την ημέρα ή αλλιώς χαρακτηρίζεται ως το ανεξήγητο κλάμα, στο οποίο οι γονείς νιώθουν ανίκανοι να βοηθήσουν.

Υπάρχουν και τα γαστρεντερικής φύσεως συμπτώματα των κολικών, κατά τα οποία το βρέφος έχει έντονο κλάμα με φούσκωμα στην κοιλιακή χώρα και δυσκολία στην αφόδευση. Το βρέφος μπορεί να έχει έντονη εντερική κινητικότητα ή αέρια στο έντερο. Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου, το βρέφος μπορεί να κοκκινίσει και να δείχνει ότι νιώθει μικρή δυσφορία. Τα κουλουριασμένα πόδια και οι σφιγμένες γροθιές του βρέφους αποτελούν κοινά χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια του επεισοδίου των κολικών.

Οι κολικοί αποτελούν από τους πιο συνηθισμένους λόγους για να αναζητήσουν οι γονείς ιατρική βοήθεια κατά τη διάρκεια των 3 πρώτων μηνών ζωής του παιδιού. Οι γονείς είναι αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο αρνητικά λόγω της αϋπνίας τα βράδια, και βέβαια λόγω της έλλειψης δυνατότητας να παρηγορήσουν το βρέφος, που τους προκαλεί έντονο stress, ιδιαίτερα στα άτομα που γίνονται πρώτη φορά γονείς.

Σ’ ένα νεογέννητο που αυξάνει φυσιολογικά το βάρος του, ενώ η κλινική του κατάσταση είναι καλή δεν χρειάζονται μικροβιολογικές και εργαστηριακές εξετάσεις. Δυστυχώς, η θεραπεία είναι περιορισμένη. Μέθοδοι όπως αγκαλιές, μασάζ στην κοιλιακή χώρα και άλλες εναλλακτικές μορφές θεραπείας όπως τσάι από βότανα: χαμομήλι, λουΐζα, μέντα, μάραθο δεν θεραπεύουν πάντα και κάποια μπορούν να θεωρηθούν επικίνδυνα για το βρέφος.

Στα βρέφη που θηλάζουν, η υπερκατανάλωση γάλακτος ή ο έμετος μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα όπως αυτά των κολικών. Με την κατάποση μεγάλων γουλιών καταπίνεται αέρας και το παιδί λαμβάνει περισσότερη λακτόζη και αυτό μπορεί να προκαλέσει κοιλιακό άλγος. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζονται αλλαγές στο πρόγραμμα σίτισης.

Η μη ανοχή στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η μη ανοχή στην λακτόζη, ο εγκολεασμός, η πρωκτική σχισμή ή λοιμώξεις όπως η μηνιγγίτιδα, η ωτίτιδα, η ουρολοίμωξη και οι ιώσεις μπορούν να μιμηθούν τα συμπτώματα των κολικών στα βρέφη.

Έχει επίσης προταθεί η χρήση υποαλλεργικής φόρμουλας γάλακτος ή υδρολυμένου ορού γάλακτος ή φόρμουλας γάλακτος με βάση την καζεΐνη και ο περιορισμός της πρόσληψης αγελαδινού γάλακτος από τη θηλάζουσα, στη βάση μιας θεωρίας ότι η τροφική αλλεργία προκαλεί το κλάμα. Βέβαια, ο αποκλεισμός του αγελαδινού γάλακτος δεν είναι πάντα εφικτός και είναι άγνωστο ποια βρέφη ανταποκρίνονται θετικά σ’ αυτήν την υποαλλεργική δίαιτα.

Μία υποσχόμενη νέα προσέγγιση αντιμετώπισης των κολικών του βρέφους είναι τα προβιοτικά. Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί οργανισμοί που πιστεύεται ότι είναι ωφέλιμoι για την υγεία και χρησιμοποιούνται ευρέως στην βιομηχανία τροφίμων συμπεριλαμβανομένων και των βρεφικών γαλάτων. Η λήψη προβιοτικών κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό θεωρείται ωφέλιμη για το βρέφος, καθώς τα ευεργετικά βακτήρια που περιέχουν τα προβιοτικά μπορούν να μεταδοθούν μέσω του θηλασμού από τη μητέρα στο νεογνό.

Τέλος, σε βρέφη που υπέφεραν από κολικούς έχει παρατηρηθεί ότι μπορεί να εμφανιστούν αυξημένη ευαισθησία και κοιλιακοί πόνοι ή αλλεργικές αντιδράσεις στην παιδική ηλικία.