Αχ, αυτή η συναισθηματική δίαιτα

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με το θέμα του φαγητού. Παγκοσμίως, το φαγητό είναι άρρηκτα συνδεμένο με την έκφραση συναισθημάτων και την κοινωνικότητά μας. Μια εθνική θρησκευτική γιορτή, ο εορτασμός μιας επιτυχίας, τα γενέθλια, είναι μια αφορμή για να φάμε μαζί με τους δικούς μας ανθρώπους. Το ίδιο ισχύει ακόμη κι όταν κάποιος πεθαίνει...

Δεκάδες περιστάσεις λοιπόν συνοδεύονται από φαγητό, που μάλιστα ανάλογα με την περίπτωση διαφέρει: π.χ. στα γενέθλια θα φάμε τουρτα, το Πάσχα θα ψήσουμε αρνί, τα Χριστούγεννα μελομακάρονα κ.λπ. Συνήθως, λοιπόν, μπαίνουμε στη διαδικασία να φάμε όλα τα παραπάνω και να κάνουμε δίαιτα πριν από το γεγονός ή μετά από αυτό. Εμβαθύνοντας λίγο παραπάνω στο θέμα, θα πρέπει να αναφερθούμε στα συναισθήματα που συνδέονται με την κατανάλωση τροφής. Σε όλους μας έχει τύχει να τσιμπολογάμε νευρικά όταν είμαστε αγχωμένοι, όταν αισθανόμαστε χαρά, λύπη, όταν έχουμε νεύρα, όταν θέλουμε να γιορτάσουμε...Πόσες φορές φάγατε μια ολόκληρη σοκολάτα χρησιμοποιώντας σαν δικαιολογία τα νεύρα σας; Με λίγα λόγια, έχουμε μια τάση να εκτονωνόμαστε ή να ξεσπάμε στο φαγητό.

Ας επανέλθουμε όμως στο θέμα μας.

To να κλειδώνουμε στο μυαλό μας ότι το γεύμα που θα ακολουθήσει κατά τη διάρκεια του όποιου εορτασμού θα είναι μεγάλο σε ποσότητα, θεωρώντας πως δεν πρόκειται να αντισταθούμε, ουσιαστικά προδιαγράει ότι θα υπερκαταναλώσουμε φαγητό. Σε μια προσπάθεια να νιώσουμε ότι αξιοποιήσαμε το γεγονός; Ίσως.

Κανείς δεν λέει να μην δοκιμάσετε π.χ. την τούρτα σε ένα πάρτι. Το θέμα είναι να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε και αυτό το γεύμα όπως και οποιοδήποτε άλλο γεύμα, χωρίς να είμαστε προδιαθετημένοι ότι πρέπει να φαμε πολύ. Πολλές φορές τυχαίνει εξάλλου να μην πεινάμε αρκετά ή να μην μας αρέσει πολύ το φαγητό που μας σερβίρουν. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ σε αυτή την περίπτωση γιατί το τρώτε; Μήπως τελικά τρώμε χωρίς να πεινάμε; Με αποτέλεσμα να αυξάνεται το βάρος μας χωρίς συναίσθηση;

Η λύση είναι να μάθουμε να έχουμε κρίση, να μάθουμε δηλαδή να ακούμε τις ορέξεις μας.

Το στοίχημα αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν αναλογιστεί κανείς ότι σήμερα, η κατανάλωση φαγητού έχει συνδεθεί σχεδόν με όλα τα συναισθήματα του ανθρώπου. Τρώμε για να αντιμετωπίσουμε το άγχος και τη νευρικότητά μας, για να απαλύνουμε τη στεναχώρια μας και να νιώσουμε καλύτερα, για να γιορτάσουμε όταν είμαστε χαρούμενοι. Η κατανάλωση φαγητού συχνά συνδέεται και με την ανία ή τον θυμό, καθώς επίσης,με τη χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση.

Θα σας δώσω ένα απλό παράδειγμα μηχανισμών του οργανισμού μας που ειμαι σίγουρος ότι όλοι έχετε ζήσει.

Μήπως τρώτε χωρίς να πεινάτε; Δώστε λίγο χρόνο στον εαυτό σας και ξανασκεφτείτε το. Με το νερό πως τα πάτε; Σημαντικό ρόλο παίζει, επίσης, η ταχύτητα με την οποία τρώμε. Οταν τρώμε αργά, έχουμε περισσότερο συναίσθηση του κορεσμού.

Μην χρησιμοποιείτε το φαγητό για επιβράβευση, ούτε καν για τον εαυτό σας. Σίγουρα πρόκειται για ένα φαινόμενο που μας ακολουθεί από μικρή ηλικία, από τότε που μας επιβράβευαν με κάτι γλυκό, αλλά το θέμα είναι ότι η συγκεκριμένη συνήθεια ριζώνει μέσα μας εφόρου ζωής. Το σώμα ακούει το μυαλό και το μυαλό ακούει το σώμα. Αρκεί να το συνειδητοποιήσουμε. Κάθε κύτταρό μας ξέρει πότε δεν είμαστε χαρούμενοι, αγχωμένοι και στρεσαρισμένοι. Αυτό εκδηλώνεται με χημικές αντιδράσεις στο σώμα μας αντί για λέξεις.

Πολλές φορές, το τι και το πόσο τρώμε καθορίζεται από τις συνήθειες που έχουμε υιοθετήσει απο μικροί, όπως το κλασσικό «φάε όλο σου το φαγητό, αλλιώς δεν θα φας γλυκό». Αυτό, στην πράξη μεταφράζεται ως εξής:

• Ότι τείνουμε να καταναλώνουμε μηχανικά όσο φαγητό μας προσφέρουν ή έχουμε στο πιάτο, γιατί είναι κρίμα να το πετάξουμε.
• Ότι στο μυαλό μας το γλυκό ισοδυναμεί με επιβράβευση επειδή φάγαμε όλο το φαγητό. Άρα αναζητάμε γλυκό μετά από κάθε γεύμα γιατί έτσι έχει μάθει ο οργανισμός μας.

Ας πάμε λοιπόν στους τρόπους αντιμετώπισης όλων αυτών των λανθασμένων μηνυμάτων που μας δίνει πολλές φορές το σώμα και ο νους μας σε σχέση με το φαγητό.

Τρώτε αργά. Απολάυστε το γεύμα σας μπουκιά μπουκιά. Κατά διαστήματα, αφήστε για λίγο κάτω το πιρούνι σας. Μην παραλείπετε γεύματα, γιατί θα φτάσετε στο τέλος της ημέρας με ανεξέλεγκτη όρεξη! Οργανώστε μερικές ασχολίες, για να αποφύγετε την κατανάλωση φαγητού! Για παράδειγμα, κάντε ένα περίπατο, κάντε τα απαραίτητα ψώνια για την κουζίνα σας, αν δουλεύετε πρωί προετοιμάστε τα γεύματα της επόμενης ημέρας, διαβάστε ένα βιβλίο, επενδύστε τον ελεύθερο σας χρόνο σε ένα χόμπυ. Αποφύγετε καθιστικές δραστηριότητες όπως π.χ. η τηλεόραση. Φροντίστε να έχετε πάντα διαθέσιμα υγιεινά σνακ, όπως γιαούρτι, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς.

Κάτι τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό.

Στη διάρκεια μιας προσπάθειας απώλειας βάρους, είναι αναμενόμενο να συμβούν αστοχίες. Μια ατασθαλία δεν σημαίνει ότι αποτύχαμε στην προσπάθειά μας και ότι πρέπει να τα παρατήσουμε. Αντιθέτως, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε, σκεπτόμενοι γιατί το κάναμε... Να συζητήσουμε το γεγονός με τον διαιτολόγο μας, ζητώντας την καθοδήγησή του του. Αυτός θα μας βοηθήσει να συνεχίσουμε δυναμικά την προσπάθεια μας και να υιοθετήσουμε τεχνικές αντιμετώπισης αυτών των γεγονότων – εμποδίων που αντιμετωπίζουμε σε αυτό τον μικρό αγώνα!

Να είστε καλά και να χαμογελάτε!