1ος μύθος: Η δίαιτα ενός ατόμου με διαβήτη πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυστηρή με πολλές στερήσεις!
Πριν από πολλά χρόνια, η δίαιτα των ατόμων με διαβήτη ήταν ιδιαίτερα αυστηρή και στερητική, καθώς σχεδόν απέκλειε την κατανάλωση υδατανθράκων. Με την πάροδο των χρόνων όμως οι συστάσεις άλλαζαν και η περιεκτικότητα υδατανθράκων στη διατροφή των ατόμων με διαβήτη συνεχώς αυξάνονταν. Σήμερα πλέον μιλάμε για μία απόλυτα ισορροπημένη διατροφή, που περιλαμβάνει και επιτρέπει την κατανάλωση όλων των τροφίμων με μέτρο, εφ’ όσον μοιράζονται σε μικρά και συχνά γεύματα. Η δίαιτα του ατόμου με διαβήτη δεν είναι πια μια στερητική κι αυστηρή δίαιτα, αλλά αντίθετα μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή από την οποία δεν αποκλείεται σχεδόν κανένα τρόφιμο.
2ος μύθος: Τα άτομα με διαβήτη δεν μπορούν να καταναλώσουν τρόφιμα που περιέχουν άμυλο, όπως ψωμί, μακαρόνια ή ρύζι!
Η αντίληψη αυτή αποτελεί τον πιο ισχυρό διατροφικό μύθο για το σακχαρώδη διαβήτη. Τα ερευνητικά δεδομένα βέβαια δεν επιβεβαιώνουν αυτόν το μύθο και έτσι οι διατροφικές συστάσεις σε καμία περίπτωση δεν απαγορεύουν πλέον την κατανάλωση αμυλούχων τροφών. Η κατάλληλη διατροφική αγωγή για τα άτομα με διαβήτη αφορά στον καταμερισμό των υδατανθράκων και κατ’ επέκταση των αμυλούχων τροφών στα γεύματα της ημέρας, στην κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων, στην επιλογή τροφίμων που είναι λιγότερο επεξεργασμένα (καστανό ρύζι, ολικής άλεσης προϊόντα κ.α.). Για παράδειγμα, το λευκό ψωμί αυξάνει περισσότερο τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε σχέση με το ψωμί ολικής αλέσεως, όπως επίσης για τον ίδιο λόγο το καστανό ρύζι είναι προτιμότερο σε σχέση με άλλα είδη ρυζιού. Για όλα τα αμυλούχα τρόφιμα, ωστόσο, ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι η ποσότητα στην οποία αυτά καταναλώνονται.
3ος μύθος: Τα άτομα με διαβήτη δεν μπορούν να καταναλώσουν ζάχαρη!
Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Διαβητολογικό Σύλλογο, τα φυσικά και πρόσθετα σάκχαρα μπορούν να καταναλώνονται με μέτρο από άτομα με διαβήτη, εφόσον λαμβάνεται υπόψη η συνολική συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη υδατανθράκων, και εφόσον αυτοί κατανέμονται σωστά στα διάφορα γεύματα της ημέρας.
4ος μύθος: Τα άτομα με διαβήτη απαγορεύεται να καταναλώσουν γλυκό
Βασικό και πρωταρχικό μέλημα των ατόμων με διαβήτη είναι να ελέγχουν συστηματικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους και να φροντίζουν αυτά να βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων. Σε αυτό βοηθάει σηματικά η υιοθέτηση ενός δραστήριου τρόπου ζωής, στον οποίο η σωματική δραστηριότητα και η ισορροπημένη διατροφή παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα γλυκά μπορούν να ενταχθούν με μέτρο και σε μέτριες ποσότητες στη διατροφή των ατόμων με διαβήτη, πάντα στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου διαιτολογίου.
5ος μύθος: Η κατανάλωση ζάχαρης μπορεί να προκαλέσει διαβήτη!
Δεν υπάρχει άμεση συσχέτιση ανάμεσα στην κατανάλωση ζάχαρης και στην εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη, άποψη που υποστηρίζουν και οι επιστημονικοί σύλλογοι, όπως ο Αμερικάνικος Διαβητολογικός Σύλλογος. Αυτό που σχετίζεται με την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 είναι το αυξημένο σωματικό βάρος και η παχυσαρκία, καταστάσεις που προκαλούνται από την αυξημένη πρόσληψη θερμίδων (από όποιο τρόφιμο κι αν προέρχονται, και όχι μόνο από τη ζάχαρη), σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή.
6ος μύθος: Τα άτομα με διαβήτη δεν μπορούν να καταναλώσουν φρούτα παρά μόνο ξινόμηλα!
Ο μύθος αυτός βασίζεται στο γεγονός ότι τα φρούτα αποτελούνται από απλά σάκχαρα, κυρίως φρουκτόζη, ενώ το ξινόμηλο, ως λιγότερο ώριμο φρούτο, θεωρητικά περιέχει μικρότερη ποσότητα σακχάρων και έτσι δεν επηρεάζει τόσο τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα άτομα με διαβήτη μπορούν και πρέπει να καταναλώνουν φρούτα και όχι μόνο ξινόμηλα και, αντίθετα απ’ ότι πίστευαν παλαιότερα, η κατανάλωση φρούτων βοηθάει στη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα.
7ος μύθος: Τα άτομα με διαβήτη δεν μπορούν να χρησιμοποιούν γλυκαντικά!
Στη συγκεκριμένη περίπτωση ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Τα γλυκαντικά συστήνονται σε άτομα με διαβήτη, καθώς έχουν την ιδιότητα να προσφέρουν την ίδια γλυκιά γεύση με εκείνη της ζάχαρης, χωρίς όμως να επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα. Τα γλυκαντικά έχουν κατά μέσο όρο 200-300 φορές πιο έντονη γλυκύτητα σε σχέση με τη ζάχαρη, οπότε χρησιμοποιούνται σε ελάχιστη ποσότητα για να προσδώσουν το ίδιο γλυκαντικό αποτέλεσμα, με μηδαμινές ή καθόλου θερμίδες. Σήμερα έχουν εγκριθεί ως ασφαλείς και χρησιμοποιούνται σε τρόφιμα και ποτά στην ΕΕ μια σειρά γλυκαντικών υλών, όπως η ασπαρτάμη, η ακεσουλφάμη-Κ, το κυκλαμικό οξύ και τα άλατά του, η σακχαρίνη, η σουκραλόζη, η νεοτάμη και πολύ πρόσφατα οι γλυκοζίτες στεβιόλης (γλυκαντικό από το φυτό στέβια). Τρόφιμα που περιέχουν γλυκαντικά μπορεί να περιέχουν ταυτόχρονα και άλλα συστατικά, όπως λιπαρά ή άλλης μορφής υδατάνθρακες, π.χ. άμυλο, οπότε σε αυτή την περίπτωση τα τρόφιμα αποδίδουν θερμίδες λόγω των υπόλοιπων συστατικών.
8ος μύθος: Τα άτομα με διαβήτη μπορούν να τρώνε ότι θέλουν αρκεί να ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή!
Η φαρμακευτική αγωγή είναι σαφώς απαραίτητη, αν κριθεί από το θεράποντα γιατρό ότι η πάθηση βρίσκεται σε στάδιο που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με διατροφική αγωγή και άσκηση. Ωστόσο, η σωστή διατροφή είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση. Όταν το άτομο με διαβήτη αγνοεί τις συστάσειςτη υγιεινής διατροφής, η εξέλιξη της νόσου μπορεί να είναι ταχύτερη, ακόμα κι αν λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, αν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα του δεν είναι σωστά ρυθμισμένα.
9ος μύθος: Τα άτομα με διαβήτη δεν μπορούν να αθληθούν!
Φυσικά και τα άτομα με διαβήτη μπορούν και πρέπει να αθληθούν, αφού είναι γνωστό ότι η αυξημένη σωματική δραστηριότητα βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και μάλιστα μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη της νόσου. Έχει βρεθεί μάλιστα ότι η άσκηση αυξάνει την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη, δηλαδή βοηθάει στην εισαγωγή της γλυκόζης από το αίμα στα κύτταρα ώστε να μειωθούν τα επίπεδά της στο αίμα.
10ος μύθος: Τα παιδιά με διαβήτη τύπου Ι δεν μπορούν να συμμετέχουν σε όλες τις εκδηλώσεις των συνομηλίκων τους!
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι εμφανίζεται κυρίως σε νεαρές ηλικίες και οφείλεται στην αδυναμία του παγκρέατος να παράγει την ορμόνη ινσουλίνη και να ρυθμίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η φαρμακευτική αγωγή σε αυτόν τον τύπο διαβήτη περιλαμβάνει την εξωγενή χορήγηση ινσουλίνης και ανάλογα με την αγωγή που καθορίζεται από το γιατρό διαμορφώνεται και το διαιτολόγιο. Εφόσον τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ρυθμιστούν, το παιδί με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι μπορεί να παίξει, να αθληθεί και να χαρεί τις παιδικές δραστηριότητες όπως τα υπόλοιπα παιδιά της ηλικίας του, αρκεί να έχει λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση από το θεράποντα γιατρό για το πώς πρέπει να προσαρμόσει τις μονάδες της χορηγούμενης ινσουλίνης και αντίστοιχα το διαιτολόγιό του.
