Η καφεΐνη δεν είναι απαραίτητα συνώνυμη του καφέ και μεταξύ άλλων περιέχεται στο τσάι, τα αναψυκτικά, τα energy drinks, τη σοκολάτα κ.α. Είναι ένα ισχυρό τονωτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος που επενεργεί κυρίως στον εγκέφαλο και στους σκελετικούς μυς, καθυστερώντας την κόπωση και δρώντας σαν ένα ήπιο μυοχαλαρωτικό και αγγειοδιασταλτικό.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση καφεΐνης πριν την άσκηση ενισχύει την αντοχή σου στην αερόβια γυμναστική και σε βοηθά να ασκηθείς σκληρότερα ακόμα και σε ένα έντονο, μικρής διάρκειας αναερόβιο πρόγραμμα. Οι αθλητές γνωρίζουν καλά ότι ένα φλιτζάνι καφέ πριν από την προπόνηση βελτιώνει τις επιδόσεις κυρίως σε αθλήματα που απαιτούν αντοχή και ταχύτητα (ποδηλασία, κωπηλασία, μαραθώνιος, κολύμβηση), αφού η καφεϊνη αυξάνει τον αριθμό των λιπαρών οξέων που κυκλοφορούν στο αίμα.
Επιπλέον, περιορίζει αισθητά την κόπωση και καθιστά τον ασκούμενο πιο ακριβή και προσεκτικό, ενώ ταυτόχρονα τον κάνει να αισθάνεται καλύτερα για την προπόνησή του. Φυσικά η καφεΐνη θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο, γιατί τυχόν υπερβολές μπορεί να οδηγήσουν σε ναυτίες, γαστρικές ενοχλήσεις και εκνευρισμό.