Σκι: Ένα οδηγός για όσους θέλουν να το ξεκινήσουν

Το σκι δεν είναι ούτε τόσο δύσκολο ούτε τόσο επικίνδυνο όσο ίσως πιστεύετε. Μια δοκιμή θα σας πείσει. Διαβάστε τον οδηγό που ακολουθεί και πάρτε τα βουνά!

Υπάρχει εδώ και 4.000-5.000 χρόνια, όχι ως σπορ, αλλά ως μεταφορικό μέσο. Οι Σκανδιναβοί χρησιμοποιούσαν ένα ζευγάρι μακρόστενες σανίδες από ξύλο -τις οποίες έδεναν στα πόδια τους- για να μετακινούνται γρηγορότερα, γλιστρώντας πάνω στο χιόνι. Το σκι με τα χρόνια εξελίχθηκε και σήμερα έχει αποκτήσει φανατικούς οπαδούς σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ αποτελεί πλέον και ολυμπιακό άθλημα. Αν και σίγουρα είναι εντυπωσιακό (ειδικά όταν περιλαμβάνει άλματα και φιγούρες), δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο (τουλάχιστον στα πρώτα στάδια εκμάθησής του), ούτε απευθύνεται σε λίγους (δεν χρειάζεται να δαπανήσετε πολλά χρήματα σε εξοπλισμό, ενώ υπάρχει πάντα και η επιλογή της ενοικίασης). Ένας έμπειρος δάσκαλος και πολύ κέφι είναι όλα όσα χρειάζονται για να ανακαλύψει κανείς τη μαγεία του βουνού πάνω στα πέδιλα του σκι. Φορέστε, λοιπόν, το μπουφάν σας, βάλτε τις μπότες του σκι, πάρτε ανά χείρας τα χιονοπέδιλα και ξεκινήστε την περιπέτεια.

Τι γυμνάζει;

Πρόκειται για ένα αρκετά επίπονο σπορ που βελτιώνει τη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος και δυναμώνει το μυϊκό σύστημα. Με το σκι γυμνάζονται όλες οι μυϊκές ομάδες, κυρίως τα πόδια αλλά και οι κοιλιακοί (οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την ισορροπία του σώματος), οι ώμοι και τα χέρια (κυρίως οι τρικέφαλοι). Παράλληλα, ο σκιέρ βελτιώνει την ισορροπία του, εξασκείται στο συντονισμό και αποκτά καλύτερη αίσθηση του σώματός του.

Πόσες θερμίδες καίω;

Το σκι είναι μία από τις δραστηριότητες με τη μεγαλύτερη θερμιδική κατανάλωση. Το πόσες θερμίδες, βέβαια, θα κάψει κανείς εξαρτάται από το επίπεδο στο οποίο έχει φτάσει, το βαθμό δυσκολίας και το σωματικό βάρος του καθενός. Έτσι, για παράδειγμα, μια γυναίκα που ζυγίζει 50 κιλά, κάνοντας σκι για 1 ώρα, μπορεί να κάψει περίπου 250-600 θερμίδες και ένας άνδρας 70 κιλών από 350 μέχρι και 840 θερμίδες.

Τα απαραίτητα

1. Δεν χρειάζεται να μπείτε σε έξοδα, αγοράζοντας από την αρχή τον απαραίτητο εξοπλισμό του σκι. Προτιμήστε -τον πρώτο καιρό τουλάχιστον- να ενοικιάσετε τα κατάλληλα αξεσουάρ από το χιονοδρομικό κέντρο που θα επισκεφτείτε. Όλα όσα θα χρειαστείτε, πάντως, είναι:
2. Πέδιλα σκι. Τα χιονοπέδιλα, τα οποία κατασκευάζονται από ξύλο καλυμμένο με φάιμπεργκλας, είναι το βασικό αξεσουάρ των σκιέρ.
3. Δέστρες. Ενώνουν το πέδιλο με την μπότα. Φέρουν ειδικές ασφάλειες, ώστε να ελευθερώνεται το πόδι σε περίπτωση πτώσης και να αποφεύγονται οι τραυματισμοί.
4. Μπότες σκι. Πρόκειται για ένα άκαμπτο παπούτσι, φτιαγμένο από σκληρό υλικό, ώστε να προστατεύει την κνήμη, αλλά και να μεταφέρει τη δύναμη από το πόδι στο πέδιλο.
5. Μπατόν . Δύο μπαστούνια σάς βοηθούν να διατηρείτε την ισορροπία σας, να κρατάτε σωστή στάση σώματος και να έχετε ρυθμό. Πρέπει να τα κρατάτε με τέτοιον τρόπο, ώστε ο αγκώνας σας να βρίσκεται σε ορθή γωνία.
6. Κατάλληλα ρούχα. Μπουφάν και σαλοπέτα για σκι, ισοθερμική μπλούζα (ή και ισοθερμικά εσώρουχα), γάντια, σκούφος και ειδικές κάλτσες για σκι. Το μυστικό είναι να ακολουθείτε στο ντύσιμο τη λογική του «κρεμμυδιού» (πολλά ρούχα), ώστε να μπορείτε να αφαιρείτε ρούχα ανάλογα με τη θερμοκρασία που επικρατεί.
7. Μάσκα-γυαλιά ηλίου. Προσφέρουν προστασία στα μάτια από την αντανάκλαση του φωτός στο χιόνι.
8. Αντιηλιακή κρέμα και αντιηλιακό χειλιών. Απαραίτητα και τα δύο για την προστασία από τον ήλιο.
9. Κράνος. Απαραίτητο για την ασφάλεια των παιδιών σε περίπτωση πτώσης.

Είδη του σκι

• Σκι κατάβασης. Ανεβαίνετε με τα lift (αναβατήρες) και κατεβαίνετε την πλαγιά με τα χιονοπέδιλα. Λέγεται αλλιώς και αλπικό σκι, επειδή εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις Άλπεις.
• Ορειβατικό σκι. Προηγείται η ανάβαση της πλαγιάς με τα σκι και έπεται η κατάβαση. Βοήθεια στην ανάβαση προσφέρει ένα ειδικό υλικό, που μπαίνει κάτω από τα πέδιλα για να μη γλιστράνε προς τα πίσω. Στην κατάβαση, αφαιρείται το υλικό αυτό. Ορειβατικό σκι μπορεί να κάνει κανείς και σε διαδρομές εκτός πίστας (σε σημεία, δηλαδή, που δεν υπάρχουν αναβατήρες).
• Σκι αποστάσεων. Ονομάζεται αλλιώς και Nordic, επειδή χρησιμοποιείται κατά κόρον στη Νορβηγία και στις σκανδιναβικές χώρες γενικότερα ως μεταφορικό μέσο στις καθημερινές μετακινήσεις των κατοίκων, λόγω του επίπεδου εδάφους των περιοχών αυτών. Είναι ουσιαστικά σαν να τρέχει κανείς πάνω στο χιόνι.
• Freestyle. Γίνεται σε ειδικές πίστες (που διαθέτουν ορισμένα χιονοδρομικά κέντρα) ή και εκτός πίστας. Γλιστράτε (όπως και στο σκι κατάβασης) στην κατηφόρα και με ακροβατικά άλματα και φιγούρες πηδάτε πάνω από λοφίσκους.

Συμβουλές για αρχαρίους

Επιλέγοντας μπότες

Πρέπει να νιώθετε άνετα με τις μπότες του σκι, γιατί αυτές είναι που σας συνδέουν με τα πέδιλα. Κάθε κίνηση του αστραγάλου σας επηρεάζει τα πέδιλα και άρα την πορεία σας στο χιόνι. Πριν ξεκινήσετε, λοιπόν, φορέστε τις μπότες και περπατήστε για λίγα λεπτά, για να δείτε αν σας ενοχλούν. Ένα συνηθισμένο λάθος είναι η επιλογή μεγαλύτερου νούμερου. Έτσι, όμως, τα πέδιλα δεν υπακούουν στην κίνηση του ποδιού, που «πλέει» μέσα στην μπότα. Συνήθως, ιδανικό νούμερο είναι αυτό που φοράτε στα κοινά παπούτσια σας.

Στα χνάρια του δεινού σκιέρ

Μετά από το πρώτο κιόλας μάθημα, θα είστε σε θέση να ανεβείτε με τους κυλιόμενους αναβατήρες (των 100 μέτρων) στις χαμηλότερες πίστες, που επιτρέπουν στους αρχαρίους να ανεβοκατεβαίνουν και να εξασκούνται στην πορεία στην ευθεία καθώς και στο φρενάρισμα. Από το δεύτερο μάθημα, συνήθως ο εκπαιδευόμενος είναι σε θέση να στρίβει με τα σκι. Φυσικά, αυτό εξαρτάται από το επίπεδο δεξιότητάς του. Μέσα σε 3 μαθήματα, θα μπορείτε κατά πάσα πιθανότητα να κατεβείτε τις μπλε πίστες. Πάντως, όπως συμβουλεύουν οι ειδικοί, όσο περισσότερα χιλιόμετρα «βάλετε» στα πόδια σας, τόσο πιο άνετα θα νιώθετε με τα πέδιλα, την ισορροπία και τις στροφές, με στόχο η κίνηση με τα σκι να γίνει κάποια στιγμή αυτόματη, όπως είναι το περπάτημα.

«Μ' όποιο δάσκαλο καθίσεις…»

Μην αφεθείτε στα «έμπειρα» χέρια των φίλων σας για να κάνετε τα πρώτα βήματά σας στο χιόνι. Το σκι είναι ένα άθλημα που απαιτεί καθοδήγηση από καταρτισμένο, έμπειρο δάσκαλο, ώστε να μάθετε σωστά τις βασικές του αρχές, αλλά και να αποφύγετε τραυματισμούς. Όλα τα χιονοδρομικά κέντρα διαθέτουν δικές τους σχολές εκμάθησης σκι. Τα μαθήματα είναι είτε ιδιαίτερα είτε ομαδικά και μπορείτε να τα κλείσετε ακόμα και επιτόπου. Το κόστος ενός ατομικού μαθήματος διάρκειας μίας ώρας είναι γύρω στα 40€ και ενός ομαδικού γύρω στα 20€. Αν θέλετε να μάθετε το άθλημα πιο συστηματικά και οργανωμένα, μπορείτε να επικοινωνήσετε με ορειβατικούς συλλόγους. Εκεί, υπάρχουν τμήματα ενηλίκων, αλλά και παιδιών (πάνω από 5 χρονών). Ενημερωθείτε σχετικά με τις τιμές των «πακέτων» (μια ενδεικτική τιμή είναι 30€ για ένα τετράωρο ομαδικό μάθημα).

Safe ski

Αν και το σκι φαίνεται ένα αρκετά επικίνδυνο σπορ, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, οι τραυματισμοί στο συγκεκριμένο άθλημα κυμαίνονται γύρω στο 0,2-0,4%. Από τους 1.000, δηλαδή, ανθρώπους που κάνουν σκι, μόνο 2-4 άτομα θα έχουν κάποιο ατύχημα. Για να μειώσετε, ωστόσο, τις πιθανότητες να χτυπήσετε, ακολουθήστε τις παρακάτω οδηγίες:

1. Η σωστή ενδυνάμωση πριν από τη σεζόν (π.χ. τρέξιμο ή ποδήλατο 2-3 φορές την εβδομάδα από 20-30΄), αλλά και η κατάλληλη προθέρμανση πριν από κάθε φορά που κάνετε σκι, θα σας βοηθήσουν να απολαύσετε περισσότερο το άθλημα, αλλά και να αποφύγετε τραυματισμούς.
2. Τα χιονοδρομικά κέντρα διαθέτουν πίστες με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας. Ενημερωθείτε σχετικά και απορρίψτε πίστες που θα σας δυσκολέψουν στην κατάβαση.
3. Πολλά ατυχήματα οφείλονται στη μεγάλη ταχύτητα και στην υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων μας. Προσαρμόστε, λοιπόν, την ταχύτητά σας ανάλογα με το επίπεδό σας και τις συνθήκες της πίστας.
4. Επιλέξτε μπουφάν σε έντονο χρώμα, προκειμένου να είστε ορατοί ακόμα και σε περίπτωση ομίχλης ή χιονόπτωσης.
5. Στην περίπτωση που κατεβαίνετε μια πίστα με τους φίλους σας, ο ένας πρέπει να ακολουθεί πίσω από τον άλλον, κρατώντας μιαν απόσταση ασφαλείας, ενώ ο πιο έμπειρος είναι προτιμότερο να βρίσκεται τελευταίος στη σειρά.
6. Μην αφήνετε ποτέ τα παιδιά σας μόνα τους στην κατάβαση. Πρέπει να βρίσκονται συνεχώς υπό την επίβλεψή σας.

Ποιο είναι το χρώμα μου;

Τα περισσότερα χιονοδρομικά κέντρα διαθέτουν πίστες με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας.

Η σηματοδότηση που ακολουθείται είναι η εξής:

• Πράσινο: Πολύ εύκολες.
• Μπλε: Σχετικά εύκολες.
• Κόκκινο: Μεσαίες.
• Μαύρο: Δύσκολες.

Σκιέρ σε 3 βήματα

1. Ισορροπία. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να μάθετε είναι να στέκεστε όρθιοι πάνω στα πέδιλα, να υιοθετήσετε, δηλαδή, τη «στάση του σκιέρ». Τα πόδια σας πρέπει να είναι ανοιχτά στο φάρδος των ώμων και το βάρος του σώματός σας να πέφτει προς τα γόνατα, τα οποία είναι ελαφρώς λυγισμένα.
2. Φρένο. Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, πριν ξεκινήσετε να κάνετε σκι, θα μάθετε τον τρόπο να... σταματάτε. Ουσιαστικά, από την παράλληλη θέση που βρίσκονται τα πέλματά σας, τα στρέφετε προς τα μέσα, έτσι ώστε οι μύτες του σκι να σχηματίζουν ένα «Λ».
3. Στροφή. Χρέη τιμονιού στο σκι εκτελεί η φτέρνα και τα γόνατά σας. Αν θέλετε να στρίψετε δεξιά, στρέφετε την αριστερή φτέρνα αριστερά και το γόνατο προς το εσωτερικό του σώματος. Αντίστοιχα, για να πάτε αριστερά, γυρίζετε τη δεξιά φτέρνα προς τα δεξιά και το δεξί γόνατο προς το εσωτερικό.