Ο Διαβήτης κατατάσσεται στα νοσήματα διαταραχής του μεταβολισμού. Ο μεταβολισμός είναι ο μηχανισμός με τον οποίο το σώμα μας χρησιμοποιεί τις τροφές για να δώσει ενέργεια στον οργανισμό μας. Οι περισσότερες τροφές που τρώμε διασπώνται κυρίως σε γλυκόζη. Η γλυκόζη είναι μια μορφή «ζάχαρης» στο αίμα μας και αποτελεί την κύρια πηγή «καυσίμου» για το σώμα μας.
Όταν καταναλώνουμε φαγητό, αυτό διασπάται σε επιμέρους συστατικά και αυτά, μεταξύ των οποίων και η γλυκόζη προωθούνται στο αίμα μας. Τα κύτταρα του οργανισμού μας χρησιμοποιούν τη γλυκόζη αυτή προκειμένου να την μετατρέψουν σε ενέργεια, για τη λειτουργία και την ανάπτυξή τους. Ωστόσο, η γλυκόζη δεν μπορεί να εισχωρήσει στα κύτταρα χωρίς την παρουσία μιας ουσίας – μεταφορέα, της ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας. Μετά το φαγητό, το πάγκρεας αυτόματα απελευθερώνει μια ικανή ποσότητα ινσουλίνης έτσι ώστε να ωθήσει την υπάρχουσα στο αίμα γλυκόζη προς τα κύτταρα. Αυτή η μετακίνηση αντιστοιχεί και στη μείωση των επιπέδων σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα.
Ο άνθρωπος που πάσχει από Σακχαρώδη Διαβήτη έχει αρκετά αυξημένη ποσότητα γλυκόζης στο αίμα του (υπεργλυκαιμία). Αυτό συμβαίνει γιατί είτε το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ή καθόλου ινσουλίνη, ή γιατί τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στην ινσουλίνη που παράγεται από το πάγκρεας. Ως αποτέλεσμα παρατηρείται αυξημένη κυκλοφορία γλυκόζης στο αίμα. Η παραπάνω αυτή ποσότητα γλυκόζης αποβάλλεται από το σώμα μέσω της ούρησης. Έτσι, αν το αίμα έχει επαρκή ποσότητα γλυκόζης, τα κύτταρα δεν μπορούν να την απορροφήσουν για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες του σώματος σε ενέργεια.
Υπάρχουν τρεις κύριοι τύποι Διαβήτη:
Ο Διαβήτης Τύπου 1 & 2 είναι χρόνιες καταστάσεις. Ο Διαβήτης της κύησης συνήθως είναι παροδικός και διορθώνεται μετά τη γέννηση του παιδιού.
ΤΙ ΡΟΛΟ ΕΧΕΙ Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ;
Η διατροφή είναι βασικός παράγοντας για τη ρύθμιση της γλυκόζης αίματος στους διαβητικούς ασθενείς. Η βασική προϋπόθεση για την ορθή διατροφή των διαβητικών είναι να τρώνε μικρές ποσότητες υγιεινών φαγητών κατά τακτικά χρονικά διαστήματα.
1. Επιλογή υγιεινών υδατανθράκων
Οι υδατάνθρακες είναι η κύρια πηγή ενέργειας του οργανισμού. Κατά τη διαδικασία της πέψης, τα ζάχαρα (απλοί υδατάνθρακες) και το άμυλο (σύνθετοι υδατάνθρακες), διασπώνται και απορροφώνται από το έντερο, εισέρχονται στο αίμα και επηρεάζουν τα επίπεδα γλυκόζης αίματος.
Άρα ένας διαβητικός πρέπει να αποφεύγει τους απλούς υδατάνθρακες που βρίσκονται στη ζάχαρη και σε όλα τα τρόφιμα που φτιάχνονται από αυτή όπως οι καραμέλες, τα γλυκά, οι σοκολάτες και τα παγωτά.
Αντίθετα, καλό είναι να καταναλώνει σύνθετους υδατάνθρακες σε μέτριες ποσότητες όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, ψωμί ολικής αλέσεως, όσπρια και γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπη.
Χρειάζεται όμως προσοχή στις ποσότητες και είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι αυτές οι τροφές είναι πλούσιες σε θερμίδες και μπορούν να προκαλέσουν αύξηση βάρους όταν καταναλώνται ανεξέλεγκτα.
2. Φαγητά πλούσια σε φυτικές ίνες
Οι φυτικές ίνες είναι το μέρος της τροφής που δεν επηρεάζεται από την διαδικασία της πέψης στον οργανισμό. Μόνο ένα μικρό κομμάτι μεταβολίζεται στο στομάχι και στο έντερο. Το υπόλοιπο περνά μέσα από το γαστρεντερικό μας σύστημα και τελικά αφοδεύεται.
Επιδημιολογικές έρευνες υπέδειξαν ότι η κατανάλωση διαλυτών φυτικών ινών προστατεύει από την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και φαίνεται να ρυθμίζει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.
Οι διαλυτές φυτικές ίνες βρίσκονται σε διάφορες ποσότητες σε όλες τις τροφές φυτικής προέλευσης όπως όσπρια, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη, πατάτες, φρούτα και λαχανικά – κυρίως μπρόκολο, καρότα και κρεμμύδια.
Οι μη διαλυτές φυτικές ίνες οι οποίες είναιν επίσης θρεπτικές βρίσκονται σε τροφές ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς, σιτάρι, λαχανικά όπως φασολάκια, κουνουπίδι, σέλινο, καθώς και στις φλούδες φρούτων και λαχανικών όπως η ντομάτα.
3. Περιορισμός των κορεσμένων και τρανς λιπών
Οι διαβητικοί κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια. Ο λόγος είναι διότι ο διαβήτης, μπορεί να επιταχύνει το σχηματισμό πλάκας αθηρωμάτωσης, αρτηριοσκλήρυνσης και τελικά απόφραξης ζωτικών αρτηριών. Γι’αυτό το λόγο πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση κορεσμένων και ζωικών λιπαρών βούτυρο, μαργαρίνη και μείγματα βουτύρου για γλυκά.
Όταν χρειάζονται λίπη είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται μονοακόρεστα λίπη όπως το ελαιόλαδο και άλλα φυτικά έλαια. Τα πολυακόρεστα λίπη που περιέχονται σε ξηρούς καρπούς και σπόρους, είναι επίσης μια πιο καλή επιλογή.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε το γεγονός ότι χρειάζεται προσοχή διότι όλα τα λίπη είναι εξαιρετικά πλούσια σε θερμίδες.
4. Κατανάλωση ψαριών τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα
Τα ψάρια είναι μια πολύ καλή επιλογή για αντικατάσταση των κρεάτων με ψηλό περιεχόμενο σε λίπος. Πολλά είδη ψαριών όπως ο μπακαλιάρος και ο τόνος, έχουν λιγότερο συνολικό ή κορεσμένο λίπος και χοληστερόλη από ότι το κρέας και τα πουλερικά.
Ψάρια πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα όπως ο σολομός, ο κολιός και η ρέγκα, προάγουν την υγεία της καρδίας και χαμηλώνουν μια άλλη σημαντική ομάδα λιπιδίων αίματος, τα τριγλυκερίδια.
Για αυτό οι διαβητικοί είναι καλό να συμπεριλαμβάνουν στη διατροφή τους τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, ψάρια που βοηθούν την καρδία τους. Όμως προσοχή δεν πρέπει τα ψάρια να καταναλώνονται τηγανητά.
5. Συστηματική άσκηση
Η άσκηση βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Κάντε την άσκηση μέρος της καθημερινότητάς σας. Ασκηθείτε για τουλάχιστον 30 λεπτά προτιμώντας αερόβια άσκηση.
Γενικές συμβουλές για διαβητικούς:
