Κάθε μήνα στην τηλεόραση και το ίντερνετ κάνουν την εμφάνιση τους διάφορες τροφές που προβάλλονται ως «Superfoods». Μία από αυτές είναι το λάδι καρύδας.
Το λάδι καρύδας έχει στερεά μορφή σε θερμοκρασία δωματίου, όπως και το λαρδί. Για πολλά χρόνια το λάδι καρύδας είχε κακή φήμη λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας του σε κορεσμένα λιπαρά, που μάλιστα ξεπερνάει αυτή του βουτύρου.
Το 1980, μια εκστρατεία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης κατηγόρησε το λάδι καρύδας μαζί με άλλα τροπικά έλαια, για αύξηση του ενδεχομένου εμφράγματος λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε κορεσμένα λιπαρά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να σταματήσει η χρήση τους σε εταιρίες τροφίμων και να αντικατασταθούν με υδρογονωμένα έλαια. Αυτή ήταν μια κακή κίνηση φυσικά, δεδομένου ότι τα υδρογονωμένα έλαια συχνά εμπεριέχουν τρανς λιπαρά, τα οποία στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι φέρουν περισσότερο κίνδυνο για την υγεία από ό,τι τα κορεσμένα λιπαρά... Έτσι οι εταιρίες τροφίμων οδηγήθηκαν στην αφαίρεση των υδρογονωμένων ελαίων και στην αντικατάσταση τους με τροπικά έλαια.
Το λάδι καρύδας θεωρείται μια καλύτερη επιλογή για τηγάνισμα και μαγείρεμα σε σύγκριση με το λαρδί ή το βούτυρο γιατί έχει πλούσια γλυκιά γεύση και έχει περάσει από μικρή επεξεργασία. Πολλοί μάλιστα ισχυρίζονται ότι το λάδι καρύδας έχει και άλλες ωφέλιμες ιδιότητες για την υγεία, όπως το ότι βοηθά στη μείωση κιλών, στην πρόληψη του διαβήτη, της αρθρίτιδας και άλλων χρόνιων ασθενειών, ενισχύει το ανοσοποιητικό, κλπ. Είναι όμως όλα αυτά αλήθεια;;;
Η χοληστερόλη του αίματος και η υγεία της καρδιάς
Τα κορεσμένα λιπαρά έχουν την τάση να αυξάνουν την LDL (κακή) χοληστερόλη, αλλά διαφέρουν μεταξύ τους στους χημικούς σχηματισμούς τους, προκαλώντας έτσι διαφορετικά καρδιαγγειακά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, έρευνες που διεξάχθηκαν σε ανθρώπους, έδειξαν ότι τα κορεσμένα λιπαρά από το λάδι καρύδας μάλλον έχουν ένα ουδέτερο αποτέλεσμα στη χοληστερόλη του αίματος. Η μεγαλύτερη ποσότητα των κορεσμένων λιπαρών από το λάδι καρύδας αποτελείται από το λαυρινικό οξύ, το οποίο αυξάνει ελαφρώς την HDL (καλή) χοληστερόλη και την LDL (κακή) χοληστερόλη (συνεπώς διατηρείται θα λέγαμε, μια ισορροπία).
Σημασία έχει το τι αντικαθιστά το λάδι καρύδας. Για παράδειγμα, αν αντικαθιστώνται έλαια πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά (πχ ηλιέλαιο) τότε πολύ πιθανόν να αυξηθεί η LDL χοληστερόλη… αν όμως το λάδι καρύδας αντικαταστήσει το βούτυρο τότε μπορεί να έχει ουδέτερο αποτέλεσμα στην LDL χοληστερόλη ή ακόμα και να την μειώσει.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι σε χώρες που υπάρχει μεγάλη κατανάλωση από λάδι καρύδας παρατηρούνται λιγότερα καρδιαγγειακά νοσήματα… Κάτι τέτοιο βέβαια μπορεί να επηρεαστεί και από άλλους παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, η συχνότητα της άσκησης κ.α. Ακόμα λοιπόν, δεν είναι ξεκάθαρο πώς το λάδι καρύδας επηρεάζει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Έλεγχος βάρους
Δεν υπάρχουν αρκετά επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι το λάδι καρύδας συσχετίζεται με σημαντική μείωση βάρους. Η όλη φήμη στηρίζεται στο γεγονός ότι το λάδι καρύδας αποτελείται από μέσης αλύσου τριγλυκερίδια, τα οποία μεταβολίζονται διαφορετικά από ότι τα άλλα λίπη (για τον μεταβολισμό τους απαιτείται παραπάνω ενέργεια από ότι για άλλα είδη). Έρευνες όμως που έγιναν σε ανθρώπους για το αποτέλεσμα που έχει το λάδι καρύδας στην μείωση του σωματικού βάρους, δεν κατάφεραν να βγάλουν έγκυρα συμπεράσματα. Όπως λοιπόν όλα τα βρώσιμα έλαια, το λάδι καρύδας είναι πλούσιο σε θερμίδες (1 κουτάλι της σούπας δίνει 120 θερμίδες περίπου) για αυτό και δεν θα πρέπει να καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες.
Η νόσος Alzheimer’s
Ένα βιβλίο που δημοσιεύτηκε το 2012, υποστήριξε ότι πολύ μεγάλες δόσεις από λάδι καρύδας μπορεί να θεραπεύσουν τη νόσο Alzheimer (και άλλες νευρολογικές διαταραχές), με βάση θεωρητικής έρευνας, προκαταρκτικές μελέτες σε ζώα, και κυρίως ανεπίσημα στοιχεία της συγγραφέως που αφορούσαν τον σύζυγό της.
Η θεωρία είναι ότι τα τριγλυκερίδια μέσης αλυσίδας όπως αυτά που περιέχονται στο έλαιο της καρύδας, με την αύξηση της παραγωγής κετονών που προκαλούν, παρέχουν μια εναλλακτική πηγή ενέργειας για τα κύτταρα του εγκεφάλου τα οποία έχουν χάσει την ικανότητά τους να χρησιμοποιούν τη γλυκόζη, αποτέλεσμα της νόσου του Alzheimer.
Από τότε, δεν υπήρξαν έγκριτα δημοσιεύματα που να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς σχετικά με το ότι το λάδι καρύδας βοηθά στη νόσο του Alzheimer. Δεν είναι ακόμα γνωστό αν τα τριγλυκερίδια μέσης αλυσίδας μειώνουν τον κίνδυνο άνοιας, και αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις.
Λάδι καρύδας και Διαβήτης
Λίγες εργαστηριακές μελέτες έχουν βρει ότι τα λιπαρά που περιέχονται στο λάδι της καρύδας μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Αυτό έτσι κιαλλιώς δε δικαιολογεί τον ισχυρισμό ότι το λάδι της καρύδας βοηθάει στην πρόληψη του διαβήτη.
Συμπερασματικά, το λάδι καρύδας δεν αξίζει την κακή φήμη του, άλλα ούτε τους νέους ισχυρισμούς που το θέλουν ένα τρόφιμο ιδιαίτερα ωφέλιμο για την υγεία. Μην βασίζεστε στις διαφημίσεις του ελαίου από καρύδα που αναφέρουν ότι βοηθάει στη μείωση του βάρους και ακόμα μπορεί να θεραπεύσει ή να βοηθήσει στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε το λάδι καρύδας στο μαγείρεμα ιδιαίτερα ως υποκατάστατο για το βούτυρο, αν και το καλύτερο είναι να επιλέγετε λάδι ελιάς!
