Το πρώτο πράγμα που θα δεί κανείς μπαίνοντας σε ένα (συμβατικό) γυμναστήριο είναι πολλοί διάδρομοι και ελλειπτικά και αμέσως μετά μια μεγάλη ποικιλία απο μηχανήματα που δουλεύουν το κάθε ένα και απο μία ξεχωριστή μυϊκή ομάδα. Το ερώτημα είναι: Προσπερνάς την αίθουσα με τα μηχανήματα; Προχωράς προς τον μικρότερο, κατα πάσα πιθανότητα χώρο, με τα ελεύθερα βάρη; Και οι δύο μορφές εξοπλισμού έχουν τα πλεονεκτήματα, αλλά και τα μειονεκτήματα τους.
ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ
ΥΠΕΡ
Καλύτερα για αρχάριους. Για κάποιον που ξεκινά για πρώτη φορά άσκησεις με αντίσταση το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να ξεκινήσει χρησιμοποιώντας τα διάφορα μηχανήματα δουλεύοντας όλες τις κύριες μυικές ομάδες. Ένας αρχάριος δεν κατέχει αρκετά ή και καθόλου την σωστή τεχνική και φόρμα κάθε κίνησης. Οι μηχανές θα τον τοποθετήσουν στην σωστή θέση.
Μειωμένος κίνδυνος τραυματισμών. Οι περισσότεροι τραυματισμοί συμβαίνουν όταν ξεπερνούμε το εύρος κίνησης για την μυική ομάδα που δουλέυουμε. Τα μηχανήματα είναι ειδικά σχεδιασμένα για να μην μας αφήνουν να ξεφεύγουμε απο την σωστή κίνηση.
Λιγότερος χρόνος. Με τις μηχανές, το μόνο που χρειάζεται είναι να τοποθετηθείς στην θέση και να διαλέξεις το επιθυμητό βάρος. Νουουμένου ότι είσαι σε ένα γυμναστήριο που δεν θυμίζει Κυριακάτικο πανηγύρι απο τον πολύ κόσμο, μπορείς να μετακινηθείς στο διπλανό μηχάνημα σε χρόνο ρεκόρ, ολοκληρώνοντας έτσι την προπόνηση πολύ γρηγορότερα.
Ιδανικά για αποκατάσταση. Αν κάποιος έχει να αντιμετωπίσει ένα τραυματισμό, τότε με τα μηχανήματα μπορεί να συνεχίσει να γυμνάζει άλλες μυικές ομάδες, απομονώνοντας τον τραυματισμένο μύ. Με τα μηχανήματα μπορείς να κρατηθείς σε φόρμα και την ίδια στιγμή να δώσεις στον τραυματισμένο μύ την ευκαιρία και τον χρόνο για σωστή αποκατάσταση.
Επίσης τα μηχανήματα είναι η ιδανική επιλογή όταν κάποιος έχει φτάσει σε φάση υπερπροπόνησης (βλέπε σχετικό άρθρο) και χρειάζεται μια περίοδο άσκησης με λιγότερη ένταση.
ΚΑΤΑ
Εσφαλμένη εντύπωση επιπέδου δύναμης. Δεν είναι το ίδιο να σπρώξεις ή να τραβήξεις ένα βάρος σε ένα μηχάνημα σε σύγκριση με το να σηκώσεις ή να τραβήξεις ένα αντικείμενο στην καθημερινή σου ζωή. Σκέψου τα τραβήγματα πλάτης σε καθιστή θέση στο σχετικό μηχάνημα όπου το σώμα σου είναι σταθεροποιημένο με το στήθος σου πάνω στο ειδικό μαξιλαράκι. Τραβάς με τους μύες της πλάτης και αισθάνεσαι ότι έχεις δυναμώσει. Όταν όμως βρεθείς στην πραγματική κατάσταση που πρέπει να τραβήξεις κάτι από το έδαφος ή να μετακινήσεις τον καναπέ στο σαλόνι σου δεν αισθάνεσαι το ίδιο δυνατός. Αυτό συμβαίνει γιατί οι υπόλοιποι μύες που πρέπει να ενεργοποιήσεις στην πραγματικότητα, όπως οι κοιλιακοί που θα λειτουργήσουν ως σταθεροποιητές, δεν είναι το ίδιο δυνατοί αφού δεν ενεργοποιούνται αρκετά κατά την διάρκεια των ασκήσεων σε μηχανήματα.
Αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού λόγω υπερφόρτωσης στο μοτίβο κίνησης. Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί με τα μηχανήματα εκτελούμε μια άσκηση με ακριβώς το ίδιο μοτίβο κίνησης σε κάθε επανάληψη, κάθε σετ χρησιμοποιώντας κάθε φορά ακριβώς τους ίδιους μύες, τους ίδιους τένοντες και συνδέσμους. Αν αυτό συμβαίνει για αρκετές εβδομάδες, τότε υπάρχει ο κίνδυνος τραυματισμού λόγω υπερφόρτωσης.
Λανθασμένη αίσθηση ασφάλειας. Επειδή χρησιμοποιούμε μηχανήματα για να γυμναστούμε δεν σημαίνει ότι δεν διατρέχουμε κανένα κίνδυνο. Ο εφησυχασμός ότι τίποτε δεν μπορεί να πάει λάθος, μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό, είτε γιατί φορτώσαμε περισσότερα κιλά, είτε γιατί δεν είμαστε αρκετά προσεκτικοί και συγκεντρωμένοι κατά την διάρκεια της εκτέλεσης της άσκησης.
Έλλειψη προσαρμογής στα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε σώματος. Με τα μηχανήματα αναγκάζεσαι να ακολουθήσεις μια συγκεκριμένη κίνηση, χωρίς να έχεις τη δυνατότητα να σεβαστείς τις ιδιαιτερότητες του σώματος σου, αναγκάζοντας το να ακολουθήσει μια διαδρομή στην κίνηση που μπορεί να μην την αισθάνεται φυσιολογική.
Είναι πανάκριβα. Tα καλής ποιότητας και κατασκευής μηχανήματα έχουν πολύ ψηλό κόστος, και για να βρεις μια ολοκληρωμένη σειρά από αυτά που θα σου δώσουν την δυνατότητα να γυμνάσεις όλες τις μυϊκές ομάδες, πρέπει να πάς σε μεγάλα (άρα και με πολύ κόσμο) γυμναστήρια. Αν μάλιστα ταξιδεύεις συχνά τότε θα έχεις σίγουρα πρόβλημα να βρεις αυτό που θα ήθελες.
ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΒΑΡΗ
ΥΠΕΡ
Ομοιότητα των ασκήσεων με τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Σκέψου το. Δεν είναι οι πιέσεις ώμων παρόμοια κίνηση με το όταν προσπαθείς να τοποθετήσεις το κουτί με τα cd σου στο πάνω ράφι της βιβλιοθήκης; όταν σηκώνεις τις σακούλες με τα ψώνια δεν κάνεις κάτι παρόμοιο με τα dumbbell squats; Τα ελεύθερα βάρη σε προετοιμάζουν για να είσαι αποτελεσματικός στην καθημερινότητα σου.
Αυξημένη ενεργοποίηση των μυών σταθεροποίησης. Με τα ελεύθερα βάρη για κάθε άσκηση, το σώμα μας αναγκάζεται να ενεργοποιήσει μύες όπως οι κοιλιακοί και οι ραχιαίοι που θα βοηθήσουν στην σταθεροποίηση του σώματος κατά την διάρκεια της κίνησης. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε δυνατούς και γυμνασμένους μύες στον κορμό, μειώνοντας το χρόνο που χρειάζεται να αφιερώσουμε για ασκήσεις αποκλειστικά για κοιλιακούς και ραχιαίους.
Αυξημένη ισορροπία. Όπως αναφέρεται πιο πάνω, οι ασκήσεις με ελεύθερα βάρη ενεργοποιούν τους σταθεροποιητές μυς στο σώμα μας. Το αποτέλεσμα είναι η καλή ισορροπία, που με ασκήσεις με ελεύθερα βάρη μπορούμε να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο.
Ενίσχυση της μυϊκής συναρμογής και αντίληψης. Με τα ελεύθερα βάρη και γενικότερα στις ασκήσεις με το σώμα μας ως τον κύριο εξοπλισμό αναγκάζουμε τον εγκέφαλο μας να αντιληφθεί και να επεξεργαστεί το μοτίβο της κίνησης και να προσαρμοστεί, στέλλοντας τις κατάλληλες εντολές στους μύες για να εκτελέσουν την κίνηση όσο περισσότερο αποτελεσματικά είναι δυνατόν. Αυτό είναι κάτι που ειδικότερα για αυτούς που ασχολούνται με οποιοδήποτε άθλημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό.
Εύκολα στη χρήση και χωρίς μεγάλο κόστος. Με τα ελεύθερα βάρη μπορεί κανείς να γυμναστεί σχεδόν οπουδήποτε, κάνοντας ασκήσεις για όλο το σώμα, χρησιμοποιώντας μόνο ένα σετ αλτήρων ή μια μπάρα. Το κόστος ενός σετ αλτήρων ή μιας μπάρας με βάρη είναι μόνο το 10% ακόμα και από το πιο φτηνό πολύμηχάνημα .
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η άσκηση με ελεύθερα βάρη μπορεί να έχει και κάποια μειονεκτήματα, κυρίως όσον αφορά την ανάγκη για απόλυτη γνώση και προσήλωση στην τεχνική κάθε άσκησης. Κάθε αθλούμενος όμως , ακόμα και ο αρχάριος, έχει να κερδίσει πολύ περισσότερα από την άσκηση με ελεύθερα βάρη πάρα από την εμμονή στα μηχανήματα. Αν θέλεις να δεις πραγματικές και ευδιάκριτες αλλαγές στο σώμα σου και στην απόδοση σου τότε προχώρα προς το χώρο με ελεύθερα βάρη, πιάσε στα χέρια σου την μπάρα ή τους αλτήρες και πέρνα στο επόμενο επίπεδο…!
