Ο όρος προβιοτικά (probiotic) προέρχεται από τις λέξεις «pro», που σημαίνει «για», και «biotic», που σημαίνει «βίος - ζωή». Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα προβιοτικά δρουν «για τη ζωή».
Η θεωρία των προβιοτικών προτάθηκε αρχικά από τον Metchnikoff το 1908, ο οποίος προσπαθούσε να ανακαλύψει τους λόγους για τους οποίους οι βοσκοί στη Βουλγαρία παρουσίαζαν καλή υγεία και μακροζωία. Τα αποτελέσματα της έρευνάς του έδειξαν ότι τα άτομα αυτά κατανάλωναν συστηματικά γαλακτοκομικά προϊόντα με ζωντανές καλλιέργειες μη παθογόνων μικροοργανισμών.
Θετικές επιδράσεις στον οργανισμό
Τα επιδιωκόμενα πλεονεκτήματα από την κατανάλωση προβιοτικών περιλαμβάνουν μείωση των συμπτωμάτων δυσανοχής στη λακτόζη, αύξηση της φυσικής άμυνας του οργανισμού σε λοιμώδεις νόσους της εντερικής οδού και βελτίωση της πέψης. Τα προβιοτικά μπορούν να χορηγηθούν με ασφάλεια και σε παιδιά μετά την 1η βρεφική ηλικία, με κυριότερα οφέλη τη μείωση των περιστατικών εμφάνισης διάρροιας και της σοβαρότητάς τους αλλά και τη μείωση του κινδύνου για εμφάνιση ατοπικής δερματίτιδας και άλλων αλλεργικών αντιδράσεων.
Ακόμα τα προβιοτικά μας προστατεύουν από το κοινό κρυολόγημα αφού επιτρέπουν στο ανοσοποιητικό σύστημα να αντεπεξέλθει καλύτερα σε περίπτωση λοιμώξεων. Μια κλινική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Clinical Nutrition, έχει διαπιστώσει ότι αυτοί οι οποίοι παίρνουν προβιοτικά, υποφέρουν λιγότερο από τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος. Μελέτη το 2006 βρήκε πως αυτοί που έπαιρναν προβιοτικά ήταν άρρωστοι για μικρότερο χρονικό διάστημα και μείωση συμπτωμάτων.
Mια διατροφή πλούσια σε προβιοτικά είναι σημαντική για την καλή λειτουργία του εντέρου. Άτομα λοιπόν τα οποία πάσχουν από δυσκοιλιότητα αλλά και άλλα εντερικά προβλήματα όπως σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου (σπαστική κολίτιδα) είναι πιθανόν να βοηθηθούν από τα προβιοτικά. Μία έρευνα στην Γερμανία σε 298 ασθενείς με σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου έδειξε πως τα προβιοτικά σε μορφή χαπιού μείωσαν τα συμπτώματα που συνδέονταν με το σύνδρομο όπως πόνοι στην κοιλιακή χώρα. Σε παρόμοια έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2008 στο επιστημονικό περιοδικό Alimentary Pharmacology & Therapeutics αποδείχθηκε για ακόμα μια φορά πως τα προβιοτικά μειώνουν την εμφάνιση συμπτωμάτων που συνδέονται με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Βρέθηκε επίσης πως τα προβιοτικά βελτίωσαν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι διαιτολόγοι συστήνουν στους ασθενείς με σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου να δοκιμάσουν τα προβιοτικά για περίπου τέσσερις εβδομάδες και να τα συνεχίσουν μόνο αν προσέξουν βελτίωση στα συμπτώματα τους αφού τα προβιοτικά δεν δουλεύουν σε όλους.
Eπιστήμονες, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι η λήψη προβιοτικών μπορεί να σταματήσει την διάρροια που προκαλείται από τη χορήγηση αντιβιοτικών καθώς επίσης και την διάρροια σε παιδιά μικρής ηλικίας. Εικοσιπέντε διαφορετικές μελέτες επιβεβαίωσαν ότι τα προβιοτικά μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους από την διάρροια που προκαλείται με την χορήγηση αντιβιοτικών. Τα προβιοτικά πρέπει κάποιος να τα παίρνει μόλις ξεκινήσει τα αντιβιοτικά και να συνεχίσει για τουλάχιστον μία εβδομάδα μετά το τέλος της συνταγής του για τα αντιβιοτικά.
Επιπρόσθετα, τα προβιοτικά φαίνεται να αναστέλλουν τη λειτουργία του ελικοβακτηρίου του πυλωρού, του μικροβίου που ενοχοποιείται κυρίως για το έλκος. Επιστήμονες έχουν ακόμη αναφέρει πως η κατανάλωση προβιοτικών μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην περίπτωση καρκίνου του παχεός εντέρου.
Yπάρχουν πολλές μελέτες οι οποίες αποδεικνύουν και τα οφέλη των προβιοτικών σχετικά με τις αλλεργίες. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά φαίνεται να μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση εκζέματος (δερματίτιδα ) στα παιδιά. Επιστήμονες έχουν χορηγήσει εγκυμονούσες γυναίκες οι οποίες είχαν μεγάλο ρίσκο γέννησης παιδιού με έκζεμα με προβιοτικά. Προβιοτικά είχαν επίσης χορηγηθεί και στα μωρά αυτά των γυναικών για τις πρώτες έξι εβδομάδες της ζωής τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί κατά 50% ο αριθμός των παιδιών που εμφάνιζαν έκζεμα μέσα στα επόμενα 4 χρόνια.
